Tawhid Values in Tafsir Al-Qur'anul Karim by Shaykh Abdul Halim Hasan and Implications for Contemporary Aqidah Education

Authors

  • Syahrul Holid Institut Syekh Abdul Halim Hasan Binjai
  • Muhammad Najari Institut Syekh Abdul Halim Hasan Binjai
  • Syamsu Nahar Universitas Islam Negeri Sumatera Utara Medan
  • Ainna Mukhlisa Institut Syekh Abdul Halim Hasan Binjai

DOI:

https://doi.org/10.53802/fitrah.v6i1.1162

Keywords:

Aqidah Education, Values of Monotheism, Tafsir Al-Qur’anul Karim

Abstract

The lack of research on the intellectual heritage of Nusantara scholars has resulted in limited academic recognition of local contributions to the development of Islamic creed education. One significant figure who has not been extensively studied is Shaykh Abdul Halim Hasan, particularly his Tafsir Al-Qur’anul Karim, which contains values of tawhid. This study aims to examine the concepts of tauhid rububiyyah, uluhiyyah, and asma’ wa sifat in his tafsir and their implications for contemporary Islamic education. The method used is qualitative with a library research approach, and the analysis is conducted thematically and contextually. The results of the study indicate that Shaykh Abdul Halim's interpretation emphasizes the strengthening of faith, character building, and the instillation of moral and spiritual values based on tauhid. Each dimension of tauhid explained has direct relevance to contemporary Islamic education strategies. The implications of this study highlight the importance of integrating tauhid values into the curriculum of akidah education, and utilizing the works of local scholars as references in developing contextual, transformative, and value-based learning.

References

Ahmad, N. (2017). Abdul Halim Hasan and His Methodological Approach in Tafsir al-Quran al-Karim (Abdul Halim Hasan dan Metodologinya dalam Tafsir al-Quran al-Karim). Journal of Islam in Asia, 14(2), 376–396. https://doi.org/10.31436/jia.v14i2.619

Ahmad, N., Amir, A. N., & Solihin, S. M. (2018). Abdul Halim Hasan dan Manhajnya dalam Tafsîr Al-Qur’ân Al-Karîm. The Sultan Alauddin Sulaiman Shah Journal (JSASS), 5(2), 309–27. http://jsass.kuis.edu.my/index.php/jsass/article/view/70.

Ahmad, N., Solihin, S. M., & Amir, A. N. (2021). Analysis on The Issues of Faith In Tafsir Al-Quran Al-Karim. KQT EJurnal, 1(1), 22–36. http://ejurnal.kqt.edu.my/index.php/kqt-ojs/article/view/11.

Al-Alwani, T. J. (2006). Islamic Thought: An Approach to Reform. International Institute of Islamic Thought.

Al-Attas, M. N. (1980). The Concept of Education in Islam. Muslim Youth Movement of Malaysia.

Al-Attas, S. M. N. (1990). The Concept of Education in Islam: A Framework for an Islamic Philosophy of Education. ISTAC– International Institute of Islamic Thought and Civilization.

Al-Damari, K. A. (2020). Qur’anic Education and Faith Identity in the Modern World: A Comparative Analysis of Classical and Contemporary Tafsir. Journal of Islamic Thought and Civilization, 10(2), 45–60.

Al-Ghazālī. (2004). Al-Maqṣad al-Asnā fī Sharḥ Asmā’ Allāh al-Ḥusnā. Dâr al-Kutub al-Ilmiyah.

Al-Ghazali, A. H. (2011). Ihya’ Ulum al-Din. Dar al-Hadith.

Al-Hamidy, A. Q. U. (2017). Menelaah Metodologi Tafsir Syekh H. Abdul Halim Hasan, H. Zainal Arifin Abbas dan Abdurrahim Haitami. Al-Fikra : Jurnal Ilmiah Keislaman, 8(1), 35–57. https://doi.org/10.24014/AF.V8I1.3803.

Al-Qurṭubī. (2003). Al-Jāmi‘ li Aḥkām al-Qur’ān (Jilid I). Dâr al-Kutub al-Ilmiyah.

Amir, A. N. (2022). Fahaman Ibn Taimiyah dan Pengaruhnya dalam Tradisi Kalam. Ulumuddin: Jurnal Ilmu-Ilmu Keislaman, 12(2), 133–158.

Aziz, A. & Kurniawan, D. (2021). Tauhid Education for Character Building in Islamic Schools. Jurnal Pendidikan Islam, 9(1), 88–105.

Dahlan, Z. (2018). Syekh Abdul Halim Hasan, 1901-1969: Akar Tradisi Intelektual di Sumatera Timur Awal Abad XX. Journal of Contemporary Islam and Muslim Societies, 2(1), 128. https://doi.org/10.30821/jcims.v2i1.1738

Fadhilah, M. (2022). Konstruksi Tafsir Lokal di Indonesia: Studi Kritis terhadap Tafsir Ulama Nusantara. Jurnal Studi Ilmu-Ilmu Al-Qur’an dan Hadis, 23(2), 123–140. https://doi.org/10.14421/qh.v23i2.3112

Fadil, M. R., & Suparwany, S. (2022). Ulama Tiga Serangkai’s Tafsir Al-Quranul Karim: Source, Method and Profiles of the Interpreters. Journal of Contemporary Islam and Muslim Societies, 6(2), 215–240. http://dx.doi.org/10.30821/jcims.v6i2.12644

Farmawi, A. H. (2005). Al-Bidayah fi al-Tafsir Maudhu’i, Dirasah Manhajiyyah Maudhu’iyyah. Dar al Thabaah wa al Nasr al Islamy.

Fauzi, M. (2022). Tadabbur-Based Spiritual Learning: An Innovative Model for Akidah Teaching. Int. J. of Islamic Educational Studies, 9(2), 134–148.

Hakim, N. (2019). Metode Tafsir Syekh Abdul Halim Hasan dalam Kitab Tafsir Al Ahkam. In J. Jamil (Ed.), Hukum Islam Kontemporer (p. 40). Sefa Bumi Persada. http://repository.uinsu.ac.id/6289

Haris, M. (2013). Metode dan Corak Penafsiran Abdul Halim Hasan Binjai (Study Terhadap Tafsir al-Ahkam). Universitas Islam Negeri Sultan Syarif Kasim Riau. https://repository.uin-suska.ac.id/3025/

Hasan, A. H., Abbas, Z. A., & Haitami, A. (1960). Tafsir Al-Quränul Karim (5th ed.). Jajasan Persatuan Amal Bakti.

Hasyim, M. (2018). Epistemologi Islam (Bayani, Burhani, Irfani). Jurnal Al-Murabbi. https://doi.org/10.35891/amb.v3i2.1094

Hidayat, T. (2020). The Integration of Tawhid in Islamic Education: A Study on Curriculum and Implementation. Jurnal Pendidikan Islam, 9(2), 205–220. https://doi.org/https://doi.org/10.14421/jpi.2020.92.205-220

Katsīr, I. (2000). Tafsīr al-Qur’ān al-’Aẓīm (Jilid I). Dâr al-Fikr.

Krippendorff, K. (2018). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology (3rd ed.). Sage Publications.

Mahfud, C. (2021a). Contextualizing Religious Values Through Local Wisdom in Islamic Education. Jurnal Pendidikan Islam, 10(2), 45–61. https://doi.org/10.21580/jpi.2021.10.2.9021

Mahfud, C. (2021b). Local Wisdom in Indonesian Islamic Education: A Study of Tafsir and Cultural Values. Qudus International Journal of Islamic Studies, 9(1), 19–97.

Mastuki, A. (2020). Reaktualisasi Konsep Tauhid dalam Pendidikan Islam. Jurnal Pendidikan Islam, 9(1), 11–128. https://doi.org/10.30868/ei.v9i01.1234

Muhaimin. (2021). Reorientasi Pendidikan Islam: Menuju Penguatan Epistemologi Tauhid dalam Kurikulum. Jurnal Pendidikan Islam, 7(1), 59–74. https://doi.org/10.24042/jpi.v7i1.8765

Musṭafā, M. F. (2019). Thematic Interpretation Method in Contemporary Islamic Education. Ulumuna: Journal of Islamic Studies, 23(1), 85–101. https://doi.org/10.20414/ujis.v23i1.1020

Mustafa, R. (2019). Asmaul Husna-Based Moral Education in Islamic Schools. Jurnal Pendidikan Islam, 7(2), 85–98.

Nasir, A. (2022). Local Wisdom and the Future of Islamic Education in Indonesia. Asian Journal of Islamic Studies, 10(2), 99–112.

Nata, A. (2011). Pendidikan dalam Perspektif Al-Qur’an. Kencana Pranadamedia Group.

Putra, A. T. A. (2020). Konsep Pemikiran Ismail Raji al Faruqi (Dari Tauhid Menuju Integrasi Ilmu Pengetahuan di Lembaga Pendidikan). Zawiyah: Jurnal Pemikiran Islam, 6(1), 20–37.

Quthb, S. (2003). Tafsir Fi Zhilāl al-Qur’ān (Jilid I). Dār al-Shurūq.

Rangkuti, C., & Kadir, N. A. B. A. (2024). Mandailing Exegetes in Modern Indonesia: A Review of Sheikh Abdul Halim Hasan’s and His Disciples’ Thoughts on Bani Isra’il. Journal of Indonesian Ulama, 2(1), 43–67. https://doi.org/10.30821/jiu.v2i1.592

Rohman, M. (2022). Revitalisasi Nilai Tauhid dalam Pendidikan Karakter Generasi Milenial. Tarbawi: Jurnal Keilmuan Manajemen Pendidikan, 8(1), 1–10. https://doi.org/10.32678/tarbawi.v8i1.5432

Shihab, M. Q. (2005). Tafsir al-Misbah (Jilid 2). Lentera Hati.

Sulaiman, A., & Rosyid, M. (2021). Tauhid as the Foundation of Islamic Education: Philosophical and Pedagogical Review. International Journal of Islamic Studies and Humanities, 4(1), 23–34. https://doi.org/10.21580/ijish.2021.4.1.6783

Zuhri, M. (2019). Peran Ulama Nusantara dalam Mengembangkan Tafsir dan Dakwah Islam. Studia Islamika, 26(3), 457–478. https://doi.org/10.15408/sdi.v26i3.12232

Zulkifli, & Yoesuf, M. (2011). Mengenal Penulis Tafsir Alquran Al-Karim Syekh H. Zainal Arifin Abbas. In In Memoriam Bersama Alm. H. Zainal Arifin Abbas. Perdana Publishing.

Downloads

Published

2025-06-30

How to Cite

Holid, S., Najari, M., Nahar, S., & Mukhlisa, A. (2025). Tawhid Values in Tafsir Al-Qur’anul Karim by Shaykh Abdul Halim Hasan and Implications for Contemporary Aqidah Education. Fitrah: Journal of Islamic Education, 6(1), 192–207. https://doi.org/10.53802/fitrah.v6i1.1162

Issue

Section

Articles